Genealogia

herbu Drya, mąż zdolny, czynny i wymowny, w pierwszych trzech bezkrólewiach odgrywał ważną rolę i przyłożył się do elekcji Stefana Batorego, a nastepnie Zygmunta III; marszałek izby posełskiej1582 r., rozumny i trzeźwy polityk i chociaż nie lubił Zamoyskiego , obwiniajac go o egoizm, zawsze stawal w obronie Stefana Batorego i potępiał knowania Zborowskich; pisarz ziemski 1580 r., sędzia ziemski kaliski 1581 r.; w 1595 r. byl dyrektorem zjazdu dysydenckiego w Toruniu i goraco bronil sprawy kalwińskiej przeciw królowi i jezuitom; napisal wazne dzielo historyczne, tj. dzieje trzech pierwszych bezkrólewi; wojt radziejowski 1582 r., pisarz ziemski: Kalisz 1576-, sędzia ziemski: Kalisz 1580-, starosta: Kościan 1585-, starosta: Radziejów 1589-

jeden z seniorow wyznania augsburskiego

Świętosław, syn Mikołaja i Grocholskiej, ur. 25 VII 1549 r., pisarz ziemski kaliski w r. 1576 (N. 157 k. 293), sędzia ziemski kaliski w maju 1580 r. (P. 934 k. 491), marszałek sejmu warszawskiego w r. 1582, starosta kościański 8 VIII 1585 r., starosta radziejowski 18 IV 1589 r., jeden z seniorów wyznania augsburskiego. Pisarz, historyk, autor "Acta interregni post nimirum Sigismundi Augusti (P. S. B.). Ustanowiony w r. 1565 przez szwagra Ciświckiego jednym z opiekunów jego dzieci (I. i D. Z. Kal. 6 k. 558v). Na połowie przypadających z działów braterskich dóbr: Czarnom, Rościmino, Żuńsk i Dziektarni w p. nakiel. w r. 1574 oprawił posag 5.000 złp żonie Barbarze Dąbrowskiej, córce Mikołaja i Anny Budziszewskiej (P. 1398 k. 436). Stanisławowi Latalskiemu, staroście inowrocławskiemu i człuchowskiemu, dziedzicowi miasta Rynarzewa, w r. 1574 sprzedał za 4.000 zł staw zw. Hammer, leżący w borze miasta Rynarzewa (N. 215 k. 184v). Rościmino i połowę Dziektarni w p. nakiel. w r. 1576 wydzierżawił na trzy lata za 1.500 tal. Janowi Korytkowskiemu (N. 157 k. 279a v). Barbara Dąbrowska w r. 1578 skwitowała swych braci, Sebastiana i Andrzeja, z dóbr rodzicielskich (P. 931 k. 550), zaś Śwętosław w r. 1579 skwitował tych swych szwagrów ze spadku po ich bracie Piotrze Dąbrowskim (P. 933 k. 64). W r. 1580 szwagrów tych kwitował ponownie, jak również wujów żony, Wincentego i Stanisława Budziszewskich, z posagu po Annie Budziszewskiej, matce żony (P. 934 k. 491). Intromitowany w r. 1581 do wsi królewskiej Boguszyce w pow. brzeskim-kuj., mocą wykupu jej za konsensem królewskim z rąk Michała, Krzysztofa i Jarosława Sikołowskich (P. 938 k. 104). Żeniąc się w r. 1582 2-o v. z Katarzyną Russocką, córką Mikołaja, łowczego sieradzkiego, na krótko przed ślubem, 22 VIII, uzyskał od jej opiekunów zapis 4.500 zł posagu i 500 zł wyprawy (P. 939 k. 358). Od Jana Trzebuchowskiego, podkomorzyca dobrzyńskiego, w r. 1582 brał zastawem za 3.000 zł części Biskupic pow. radziej. (Py. 119 k. 172v). Od brata swego Andrzeja w r. 1583 za 3.100 złp połowę Dziektarni p. nakiel. (P. 1399 k. 169). Wieś Rościmin w r. 1585 wydzierżawił pod zakładem 450 zł Jarosławowi Święcickiemu (N. 161 k. 454v). Uzyskał od króla 17 I 1588 r. dożywotnie roczne uposażenie 1.500 złp z dochodów żupy bydgoskiej (M. K. 134 k. 36v, 37). Mocą dekretu sądu ziemskiego konińskiego w r. 1592 usiłował intromitować się w "zyskach i przezyskach" do wsi Laskowiec p. kon. Andrzeja Kuklinowskiego, ale nie dopuściła do tego córka Kuklinowskiego Anna (I. R. Kon. 25 k. 55). Jako opiekun swych dzieci zrodzonych z pierwszej żony, Świętosława i Anny, w r. 1594 kwitował Andrzeja Dąbrowskiego i bratanicę jego, Ewę z Dąbrowskich Izdbińską, ze sprawy, którą im wytoczył z racji podziału kamienicy w Rynku poznańskim, ze spadku po Sebastianie Dąbrowskim, bracie zmarłej żony (N. 162 k. 109, 202v). Występował w r. 1595 jako jeden ze starszych gminy poznańskiej wyznania augsburskiego (P. 963 k. 2, 1401 k. 346v). Od brata Andrzeja w r. 1595 kupił za 19.000 zł wieś Orle z pustką Białowieże i z młynem wodnym koło Wyrzy (N. 162 300v). Skwitowany w r. 1596 przez Mikołaja Brudzińskiego z 1.000 zł długu zapisanego w wyprawie danej za córką Anną (N. 162 k. 460). Wydzierżawił w r. 1596 Rościmin Adrianowi Czestkowskiemu (N. 162 k. 659v). Rościmin sprzedał w r. 1608 wyderkafem za 3.000 zł Łukaszowi Staręskiemu (N. 167 k. 49v). Zmarł w r. 1598 w lutym lub w marcu (P. S. B.). Owdowiała Katarzyna Russocka w r. 1599 wydzierżawiła za 900 zł pasierbowi Świętosławowi O-mu połowę wsi swych oprawnych, Orle i Białowieże, zaś od tego Świętosława i jego braci wzięła w dzierżawę za taką sumę wsie: Czarnom, Żuńsko i Dziektarnia oraz młyn wodny w Rościminie (N. 164 k. 117). Pasierba Świętosława i swego syna Zygmunta, braci O-ch, w r. 1608 skwitowała z sumy 1.500 zł zapisanej jej przez męża (N. 167 k. 50v). Wnuczce po synu Zygmuncie, Katarzynie zapisała w r. 1618 "z miłości" dług 4.000 zł (N. 171 k. 226). Kontrakty i zapisy zawierane ze Stanisławem stryjem i Aleksandrem bratankiem O-imi, zwłaszcza zaś prawa do wsi Czarnom w p. nakiel., w r. 1628 cedowała Marcinowi Biskupskiemu (N. 176 k. 3). Odziedziczone po Andrzeju z Łaska Russockim dobra, t. j. części miasta Russocice, wsie: Kamionka, Piorunowo, Kuny, Tury, Małyszyna, Międzylesie, Skarbki, Polikno, Krzymowo, oraz pustki Pierzchno, wsie: Borzysławice Zamkowe i Kościelne, Pomorzany, Barłogi, Grodna, Ostrowo, Mostki, Przystronie, pustki Bielawy i Kruszczyna, wsie: Plewień, Morawin, Zaksin, Przedzino, Kazimierz, Nieświastowo, Bieniszewo, Czartowo, Lężyno, Słabowice (?), Biskupice, Mokra, oraz przyległe pustki przed r. 1626 rezygnowała synowi Marcinowi (N. 223 k. 702v). Żyła jeszcze w r. 1631 (N. 66 k. 126). Z pierwszej żony synowie, Stefan i Świętosław oraz córka Anna. Wszyscy troje w r. 1583 pozywali Ewę Dąbrowską, córkę Jana, w sprawie posagu swej matki (Kc. 26 k. 241). O Stefanie nic więcej nie wiem. O Świętosławie zob. niżej. Anna wyszła w r. 1595 za Mikołaja Brudzyńskiego. Oboje żyli w r. 1605, ona nie żyła już w r. 1624. Z drugiej żony synowie, Zygmunt i Marcin. Córki, Katarzyna i Barbara, wspomniane w r. 1597. Katarzyna wyszła przed r. 1609 za Stanisława z Koźlanki Spławskiego, zmarłego w r. 1611, poślubiła 2-o v. przed r. 1615 Łukasza Sierakowskiego, oboje żyli jeszcze w r. 1617. Barbara, benedyktynka w Toruniu w r. 1605, potem w Chełmnie, przysłana z siedmioma zakonnicami do Poznania na poświęcenie kościoła, tutaj 1 X 1619 r. umarła (Nekr. Benedyktynek, Pozn.). - Dworzaczek

1700 (Nr. 156) 1570Mikołaj, Maciej, Swiętosław i Jan Orzelscy, bcia rodz., kwit. Jana Siedleckiego podsędka zs. inowrocł., Adama Grocholskiego jako opp. swych przez ol. Mikołaja O. ojca ich wraz z ol. Bernardem i Janem Grocholskimi wyznaczonych, oraz Michała, Marcina, Macieja Groch., ol. Bernarda Gr. synów i spadkob., i Jana, ol. Jana Gr., syna i spadkobiercy, kwit. ze swych dóbr ojczystych i macierz. (f. 157v)

1663 (Nr. 156) 1570Swiętosław Orzelski winien 320 zł. bratu rodz. Mikołajowi (f. 45v)

1679 (Nr. 156) 1570Swiętosł. Orzelski winien 320 zł. bratu rodz. Mikołajowi O. Andrzej O. brat ich małol. rodz., Mikołaj O. nabył za tę sumę od Andrzeja część połowy Obiecanowa p. kc., po + ojca ich; Swiętosław, Maciej, Jan, Andrzej, bcia rodzeni (f. 94)

1689 (Nr. 156) 1570Sebastjan Psarski sługa Swiętosława Orzelskiego okazuje rany zadane przez pr. Szymona Białka podd. z Runowa Jana O. (f. 129)

145 (Nr. 117) 1571Swiętosław Orzelski, w im. sw. oraz Mikołaja, Macieja, Jana i Andrzeja Orzelskich braci swych rodzonych, kwituje Macieja Wibranowskiego z 10 grz. długu (f. 792)

2467 (Nr. 215) 1574G. Swiętosław Orzelski z Bozejowic staw zw. Hamer w borze miasta Rynarzew dziedzicznego MD. Stanisława z Latalic hr. z Łabiszyna st. inowrocł. i człuch. sprzedaje za 4. 000 zł. L-mu (f. 184v)

11342 (Nr. 1398) 1574G. Swiętosław Orzelski wedle zobow. danego: Piotrowi, Sebastjanowi, Andrzejowi Dąmbrowskim, na 1/2 dd. przyp. z działu z braćmi, wsi Czarnom, Rosczimino, Zynsk, Dziektarnia p. nakl. zap. 5.000 złp. pos. i t. w. ż. Barbarze D., c. o. Mikołaja D., a ich siostrze (f. 436)

1930 (Nr. 157) 1576Swiętosł. Orzelski z Bozejowic z I i Jan Korythowski z II, kontr. dzierż. całej wsi Rościmino i 1/2 wsi Dziektarnia p. N. na l. 3 za 1. 500 tal. (f. 279av)

2265 (Nr. 6 zs. I. i Rel. Z. Kon. 6) 1577GG. Dobrogost Potworowski, sędzia, Mikołaj Zirnicki podsędek, Swiętosław Orzelski z Bożejowic, pisarz zs. kaliscy generalni Bartłomiej Suchorzewski, podkomorzy, Andrzej Grodziecki, chorąży, Jakub Mężynski, skarbnik kaliscy (f. 249v). Jan Gajewski, pisarz gr. kaliski

2280 (Nr. 6 zs. I. i Rel. Z. Kon. 6) 15771580 r. Bartłomiej Kotyński pis. zs. kaliski, Swiętosław Orzelski, sędzia, Jan Marszewski, podsędek ziemscy kaliscy generalni, Andrzej Gosławski klan kamieński, Bartłomiej Suchorzewski, podkomorzy kal., Jakub Mężyński skarbnik kal., Jakub Nieniewski, komornik, Piotr Gronowski podpisek ziem. kaliscy (f. 262, 262v) Jan Bukowinski, komornik JKM, i zamku konińskiego obecnie praefectus, Dobrogost Baranowski, burgr. kon.

2481 (Nr. 933) 1579Świętosław Orzelski pisarz zs. kaliski, kwituje Sebastjana i Andrzeja Dąmbrowskich braci rodzonych, spadkobierców ol. Piotra D. (f. 64)

8330 (Nr. 934) 1580Świętosław Orzelski sędzia zs. woj. kalisk., kwit. Sebastjana i Andrzeja Dambrowskich, jako głównych dłużn. i spadkob. ol. Piotra Dambr. brata ich rodz. z części 1. 000 zł. na poczet 2. 000 zł. sumy gł. 4. 000 zł. pos. i wypr. przez Sebast., And. i ol. Piotra DD. za siostrą ich rodz. Barbarę D. ż. zezn., w gr. pozn. zapis. (f. 490v). Sw. Orzel. w im. sw. i ż. Barbary D., c. o. Mikołaja D., kwituje Wincentego i Stanisława Budziszewskich, braci rodz., z posagu po ol. Annie Budz. siostrze ich a matce Barbary O., u tych B-ich na wsiach: Budziszewo, Gorzuchowo, Łopuchowo, Gać, Głęboczek zabesp. i przez nich ol. matce żony nie wydanych (f. 491v)

898 (Nr. 5) 1581Świętosław Orzelski sędzia zs. kaliski, - Krzysztof Wolski jezioro w Bogdalowie p. koniń. za 100 zł. Wojciechowi W. synowi swemu daje (f. 227)

9137 (Nr. 938) 15821581. Do wsi król. Boguszyce w pow. brzesk. intromit. Swiętosław Orzelski z Orla sędzia wojew. kalis. w obecn. Stuadlei faktora Michała, Krzysztofa i Jarosława Sokołowskich, ol. Krzysztofa Sokołowskiego wojskiego kruświck. i sty rogoziń. z brata rodz. nepotów i spadkob. i wsi Boguszyc, po tym stryju spadłej b. posesorów a to mocą wykupu dokonanego za konsensem król. (f. 104v)

9368 (Nr. 939) 1582Andrzej z Bnina Opaliński M. W. K., G. W. P., sta śrem., Jan Spławski z Milesznej Górki klan inowrocł., i Jan Karznicki Sasin łowczy łęczycki, jako opp. dzieci ol. Mikołaja Russockiego łowczego sieradz., Swiętosławowi Orzelskiemu de Orle sędziemu woj. kalis. zap. 4. 500 zł. pos. i 500 zł. wypr. za jego ż. przyszłą Katarzynę R., c. o. Mikoł. R. środa przed sw. Bartłom. (f. 358)

2666 (Nr. 215) 1582G. Sebastian Palenczki dobra swe dziedziczne daje w dożywocie swej ż. G. Małgorzacie Orzelskiej (f. 288v). Pal. mianuje opp. dzieci swych: Piotra z Potulic, wdę brzeskiego, Swiętosława ziem. kalis. i Macieja gr. nakiel. sędziów, Mikołaja podczaszego kaliskiego, Jana rotm. JKM i Andrzeja braci rodz. Orzelskich, Małgorzatę O. żonę, Seweryna Pal. brata stryj., Jakuba Niemojewskiego, Łukasza Smoszewskiego, Adama Grocholskiego, Macieja Sierskiego, Sędziwoja Sadowskiego, Stanisława Czarnotulskiego (f. 288v)

824 (Nr. 56 Rel.) 1583Jan Spławski de Milesna Górka woj. inowrocł. Jan Karśnicki Sasin łowczy łęczycki (f. 119v). Katarzyna Russocka, c. o. Mikołaja R. łowczego sieradz. a żona Swiętosława Orzelskiego z Orla sędziego ziemskiego woj. kaliskiego (f. 120)

1265 (Nr. 6) 1588Stanisł. Pogorzelski surrog. gr., Wawrzyniec Beliński podstar. i burgr., Marcin Żeroński pis. gr., Swiętosław Orzelski sędzia zs., Jan z Bużenina Marszewski podsędek, Bartłom. Kotiński pisarz ziemski kaliscy (p. 30)

2313 (Nr. 6 zs. I. i Rel. Z. Kon. 6) 1589G. Swiętosław z Orla Orzelski, sędzia zs., Jan z Bużenina Marszewski, podsędek zs., Bartłomiej Kotyński, pisarz zs. kaliscy generalni, Zygmunt Suminski pisarz zs. dobrzyń. (f. 301v)

5042 (Nr. 25 I. i Rel. Kon. 25) 1592G. Swiętosł. Orzelski, sędzia zs. kalis., intromit. do wsi Liaszkowiecz p. kon., do dd. ib. And. Kuklinowskiego w zyskach i przez. z dekretu zs. koniń. Przeszkodziła córka Anna K. (f. 55)

2508 (Nr. 162) 1594Swiętosł. Orzelski de Orle, starosta radziejowski, Andrzejowi Dambrowskiemu z pow. pozn. i Ewie Izdbińskiej, ż. Wojciecha Izdb., stryjowi i nepotce rodz. zobow. się za dzieci swe Swiętosława i Annę OO. zrodz. z ol. Barbary D. iż nie będą ich niepokoić o nieuczynienie działów kamienicy w rynku pozn. po ol. stryju rodz. tych dzieci, bracie rodz. ich matki ol. Sebastjanie D. (f. 202v)

2471 (Nr. 162) 1594Andrzej Orzelski de Orle i Barbara Jaskólecka z Ruchocic, małż. winni 2. 000 zł. Swiętosławowi de Orle Orzelskiemu staroście radziejowskiemu (f. 108)

2472 (Nr. 162) 1594Swiętosł. Orzelski de Orle sta radziej., kwit. Andrzeja Dąmbrowskiego i Ewę D. ż. Wojc. Izdbińskiego jego nepotkę ze sprawy wytocz. przez zezn. jako op. Swiętosława i Anny OO., dzieci swych rodz. z ol. Barbary Dąmbrowskiej, żony swej, z racji działu kamienicy w rynku pozn. ze spadku po ol. Sebastjanie D. bracie rodz. Barbary a stryju (!) rodz. swych dzieci (f. 109)

2542 (Nr. 162) 1595Andrzej Orzelski de Orle daje zobow. Swiętosławowi O. ście radziej. bratu rodz. stawienia do akt żony Barbary z Ruchocic Jaskólieckiej, aby skasowała swe prawa na wsi Orle os. i Białowieze pus., gdzie folw. nie jest założ., i na mł. wod. koło Wyrzy sprzed. Swiętosławowi za 19. 000 zł. (f. 300v)

3360 (Nr. 963) 1595Gmina Pozn. Konfesji Augsburskiej: Andrzej Leszczyński z Leszna wda brzeski, Jan Zborowski klan gn., sta grudz. i odolanow., Jan Roszkowski klan przemęcki, Adam Baliński z Chomiąży klan bydg., sta kruśw., Swiętosław Orzelski z Orla sta radziejow., Jan Gajewski z Błociszewa sędzia zs. pozn., Wojc. Spławski, Adam Naramowski, Sędziwój Sczytnicki i mieszczanie introm. do kamienicy w Pozn. na ul. Wodnej koło kość. Św. Marji Magdaleny, kup. dziś za 20. 000 złp. od Piotra Czarnkowskiego podkomorzego pozn. (f. 2)

14308 [zob. 14161] (Nr. 1401) 1595Dom w Poznaniu od m. Piotra Czarnkowskiego przejmują starsi gminy ewang. - augsburskiej: Andrzej Leszczyński z Leszna, woj. brzes., Jan Zborowski ze Zborowa, kaszt. gnieźn., starosta grudziąski i odolanowicki, Jan Roszkowski, kaszt. przemęcki Adam Baliński z Chomiąży, kaszt. bydg. i star. kruszwicki, Świętosław Orzelski de Orle, star. radziejowski, Jan Gajewski z Błociszewa, sędzia z. pozn., Wojciech Spławski ze Spławia, Adam Naramowski z Naramowic, Sędziwoj Sczytnicki oraz mieszczanie (f. 364v)

2652 (Nr. 162) 1596Swiętosław Orzelski de Orle starosta radziejowski, winien 410 zł. Michałowi Nieżuchowskiemu i Katarzynie Nietaszkowskiej małż. (f. 659)

2653 (Nr. 162) 1596Swiętosław Orzelski de Orle sta radziej. z I i Adrjan Czestkowski z II, kontr. dzierż. wsi Rosczimin (f. 659v)

14461 (Nr. 1401) 1596M. i g.: Andrzej Leszczyński z Leszna, woj. brzes., Świętosław Orzelski z Orlego star. radziej., Wojciech Spławski, Sędziwój Sczytnicki i Adam Naramowski oraz fam.: Paweł Koch, Krzysztof Redt, Stanisław Won Ende, Jakub Frobel, Jan Grygior, obyw. pozn. jako starsi gminy wyzn. augustianskiego w im. swoim i gminy dom murow. przy ul. Wodnej w Pozn., koło kośc. Św. Marii Magd. za 20.000 złp. sprzed. m. Piotrowi Czarnkowskiemu, podkom. pozn. (f. 731)

2690 (Nr. 163) 1597Maciej Grocholski zobow. się Swiętosławowi Orzelskiemu, s. o. sw. sty radziej., iż, stawi do akt Michała Nieżuchowskiego i Katarzynę Nietąszkowską małż. dla sced. mu s. 410 zł. (f. 109v)